Gdy pisałem tekst o pierwszym mistrzostwie Bayernu, pokrótce przedstawiłem struktury ligowe i sposób wyłaniania najlepszego niemieckiego zespołu w latach 1903–1932. W tym czasie „Bawarczycy” tylko raz zdołali sięgnąć po upragniony tytuł.
Nowa rzeczywistość
Pod koniec lipca 1932 roku odbyły się wybory parlamentarne w Republice
Weimarskiej, które wygrała Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników
(NSDAP). Naziści oficjalnie przejęli władzę w styczniu następnego roku. Rozpoczęła
się wówczas przemiana państwa niemieckiego w III Rzeszę, a nazistowska
ideologia miała przeniknąć do każdej sfery życia społecznego, gospodarczego
oraz politycznego, wpłynął również na kulturę, edukację, prawo i życie
codzienne obywateli.
Sport również nie uchronił się przed tą skrajnie prawicową doktryną. Zaczęły
powstawać kluby wojskowe, jak na przykład Luftwaffen-SV Hamburg. Jeżeli chodzi
o krajowe rozgrywki piłkarskie, zaczęły one podlegać nie DFB, a centralnemu Urzędowi do spraw Piłki Nożnej
(Fachamt Fuβball), będącego częścią Niemieckiego Związku Rzeszy do spraw
Ćwiczeń Fizycznych (Reichsbund für Leibesübungen).
Ku rozczarowaniu niektórych działaczy piłkarskich naziści nie utworzyli
Reichsligi, ogólnokrajowej ligi, w której piłkarze mieli być opłacani. Zamiast
tego, w dalszym ciągu zespoły grały w rozgrywkach lokalnych, a najlepsi w
swoich prowincjach dopiero później rywalizowali między sobą w systemie
pucharowym.
Nowe władze przeorganizowały okręgi regionalne i wprowadziły szesnaście Gaulig.
Liczba ta rosła wraz ze zdobyczami
terytorialnymi III Rzeszy sprzed i w trakcie II wojny światowej. W 1942 roku rozgrywki
Gauligi Bawarii podzielono na części: północną (Nordbayern) i południową (Südbayern),
co nie było pierwszym takim przypadkiem.
Nieregularne oddechy Bayernu
Nie był to najłatwiejszy okres w dziejach „Dumy Bawarii”, łagodnie ujmując. Do monachijczyków przylgnęło obraźliwe
określenie „Judenklub”, którego nikomu chyba nie trzeba tłumaczyć. Naziści
nazywali w ten sposób także Austrię Wiedeń, czy oba kluby z Fraknfurtu nad
Menem – Eintracht i FSV.
W tamtych czasach najważniejsze stanowiska w Bayernie piastowały osoby
pochodzenia żydowskiego: prezydentem był Kurt Landauer, szefem akademii
młodzieżowej Otto Beer, a renerem
– Richard Kohn, mający pseudonim „Dombi”. Wszyscy musieli opuścić klub, co było
bolesne zwłaszcza dla Landauera i Beera, szczerze kochających zarówno go, jak i swój
kraj. Pierwszy z nich trafił do obozu koncentracyjnego w Dachau w 1938 roku,
rok później udało mu się przenieść do Szwajcarii. Beer wraz z żoną i dziećmi
zostali zamordowani w 1941 roku. Natomiast Kohn, Austriak z pochodzenia, w 1933 roku wyjechał do
Zurychu, następnie był trenerem Barcelony, FC Basel i Feyenoordu Rotterdam.
Przed dojściem nazistów do władzy Bayern prężnie się rozwijał. Potem nastały
świetne czasy dla rywala zza miedzy, czyli TSV 1860. Dzisiaj popularne „Lwy”
egzystują w trzeciej lidze, wtedy biły się o mistrzostwo regionu, zazwyczaj
nieskutecznie, ale ważniejsze było to, że
współpracowały z nazistami i takowych chętnie przyjmowały
do siebie.
Bayernowi nie pomagało również to, że od początku istnienia był uważany za klub
lewicowy, tolerancyjny, zrzeszający artystów i wolnomyślicieli. Przed długi
okres wojny udawało się mu jednak wprowadzania do swoich struktur gorliwych
nazistów. Nie znaczy to jednak, że nie musiał podporządkować się władzy i jej
niezdrowym pomysłom. „Bawarczycy” zostali na przykład zmuszeni do zmiany herbu,
oczywiście w nowej wersji musiała znajdować się w nim swastyka. Wielu też ich
piłkarzy wcielano do wojska i wysyłano na wojnę, znacznie więcej niż zawodników
reprezentujących inne kluby.
Do legend „Gwiazdy Południa” zalicza się także piłkarzy, który w tamtych mrocznych czasach grali dla niej. Należy w tym miejscu wymienić dwóch uczestników Mistrzostw Świata w 1938 roku. Zarówno Ludwig Goldbrunner, jak również Jakob Streitle, byli obrońcami. Pierwszy grał dla Bayernu przez osiemnaście lat, a drugi przez pełne dwadzieścia.
Perypetie w Gaulidze
Odbyło się jedenaście edycji bawarskiej Gauligi: dziewięć bez rozwarstwienia na
części północną i południową oraz dwie z tym podziałem. Najwięcej mistrzostw,
łącznie aż siedem, zdobyła ekipa FC
Nürnberg. Dwa tytuły uzyskały FC Schweinfurt oraz TSV 1860, a po razie mogły się
cieszyć drużyny SpVgg Fürth (dzisiejszy Greuther) i Bayernu Monachium.
Nürnberg w Mistrzostwach Niemiec zdołał trzy razy dotrzeć do samego finału,
lecz trofeum dla najlepszego zespołu w kraju zdobył tylko raz. W 1936 roku „Der
Club” pokonał w Berlinie po dogrywce Fortunę Düsseldorf 2:1. W 1934 i 1937
przegrywał zaś z najlepszym w tamtych czasach Schalke 04 Gelsenkirchen.
Miejsca Bayernu na koniec bawarskiej Gauligi w poszczególnych sezonach:
1933–1934: 3 (11 zwycięstw, 5 remisów, 6 porażek).
1934–1935: 4 (9 zwycięstw, 6 remisów, 5 porażek).
1935–1936: 3 (12 zwycięstw, 3 remisy, 3 porażki).
1936–1937: 3 (8 zwycięstw, 4 remisy, 6 porażek).
1937–1938: 5 (8 zwycięstw, 3 remisy, 7 porażek).
1938–1939: 7 (7 zwycięstw, 3 remisy, 8 porażek).
1939–1940: 8 (3 zwycięstwa, 4 remisy, 11 porażek).
1940–1941: 8 (8 zwycięstw, 4 remisy, 10 porażek).
1941–1942: 8 (7 zwycięstw, 3 remisy, 11 porażek).
1942–1943: 3 (10 zwycięstw, 2 remisy, 6 porażek).
1943–1944: 1 (15 zwycięstw, 1 remis, 2 porażki).
W sezonie 1944 – 1945 bawarska Gauliga została podzielona na pięć grup. W
pierwszej z nich grał Bayern. Zdołał rozegrać piętnaście spotkań. Czternaście z
nich wygrał, jeden zremisował. Ze względu na dobiegającą końca II wojnę
światową rozgrywki te nie zostały zakończone. Co ciekawe ostatni zarejestrowany mecz w III
Rzeszy odbył się 23 kwietnia 1945 roku. Był to pojedynek derbowy rywali ze stolicy Bawarii.
Bayern zdołał wygrać z TSV 1860 3:2
Zwycięstwo w rozgrywkach Bawarii Południowej w 1944 roku pozwoliło Bayernowi na
udział w trzydziestej siódmej edycji Mistrzostw Niemiec. Utrudnienia w ich
rozgrywaniu powodowały między innymi naloty, brak sprzętu, niepełne kadry
zespołów, czy problemy z podróżowaniem. Mimo niesprzyjających warunków
monachijczycy zdołali dojechać do Mannheim. 16 kwietnia, w niedzielę, zagrali w
pierwszej rundzie z miejscowym VfR. Po dogrywce ulegli gospodarzom 2:1 i tym
samym zakończyli swój udział w turnieju mistrzowskim. Jedynego gola dla Bayernu
strzelił w pięćdziesiątej drugiej minucie Lindemann.
Podopieczni Konrada Heidkampa zagrali wówczas w następującym zestawieniu:
Rudolf Fink – Ludwig Reiter, Otto Wagner, Konrad Heidkamp, Jakob Streitle –
Gammel, Hans Heibach – Lindemann, Fritz Seidl, Späcker, Wilhelm Simetsreiter.
Powojenna rzeczywistość Bayernu, jak i większości
klubów niemieckich, to gra w Oberlidze. We francuskich i sowieckich strefach okupacyjnych były one zmuszane do fuzji lub zmian swoich nazw. Na szczęście Bawaria znajdowała się w
strefie amerykańskiej, a znaczna część drużyn powróciła w końcu do wcześniejszych określeń.
Komentarze