Będąc trenerem w AZ Alkmaar, Louis van Gaal porzucił swoją dotychczasową religię i poświęcił się tworzeniu nowej. Dawne przekonania na temat taktyki zamienił w nowocześniejszą formę. Van Gaal w AZ ponownie odkrył Total Football. Można to nazwać Total Football 2.0... System Total Football został opracowany w późnych latach 60-tych i wczesnych 70-tych. Wymagał on pewnej aktualizacji, by przystosować go do tempa i umiejętności we współczesnym footballu, ponieważ stał się w dużej mierze niepraktyczny. Ten system był skuteczny w swoim czasie dlatego, że zapewniał określoną szybkość i szacunek dla posiadania piłki, czego przeciwnikom brakowało.
Maniakalna presja i wysoko postawiona pułapka ofsajdowa - tego Total Football nakazywał - po to, żeby nie zostawić przeciwnikowi zbyt dużo miejsca, jeżeli stracimy piłkę oraz żeby mieć jak najwięcej miejsca, kiedy jesteśmy w jej posiadaniu - dzisiaj panuje pod tym względem nierównowaga. Liczba spotkań oraz tempo ich rozgrywania spowodowało, że od tych reguł się odchodzi. Pisze o tym Jonathan Wilson w "Inverting the Pyramid: A History of Football Tactics", nawet wielki Ajax w latach 70-tych nie dokońca udźwignął grę tym systemem. Ich klubowy lekarz trzymał zawodników na stałej diecie złożonej z amfetaminy, środków przeciwbólowych i relaksantów dla mięśni. Ajax pod wodzą van Gaala w połowie lat 90-tych podołał zadaniu tylko dlatego, że posiadał w składzie głównie młodych zawodników w wieku 18-22 lat.
Co więcej, dużo współczesnych piłkarzy jest specjalistami, ale są nieprzygotowani do gry na każdej pozycji w osi pionowej, a właśnie szybkiej wymiany pozycjami Total Football wymaga. To może zająć drużynie dekadę, żeby nauczyć się jak instynktownie zamieniać się miejscami. W dzisiejszych czasach kluby tak szybko obracają piłkarzami, że Ci nie mają czasu opanować systemu, natomiast drużyna Ajaxu z lat 70-tych i 90-tych bazowała głównie na wychowankach, którzy dorastali razem i uczyli się systemu w akademii. Poza tym, piłkarze wiedzą, że są bardziej wartościowi, jeżeli grają dobrze na jednej pozycji niż będąc średniakami na dwóch lub trzech.
W Total Football indywidualności stają się kołem zębatym w machinie, która ma na celu większe dobro. Takie poświęcenie jest nie do pomyślenia dla współczesnych piłkarzy. Chociaż jak na ironię Johan Cruyff, boiskowy mózg, który stał za plecami sukcesu Total Football w latach 70-tych, był pierwszym piłkarzem-gwiazdą i wkroczył do świata pop kultury jako ikona buntu lat 60-tych, ale także jako wielki indywidualista.
Jeżeli spojrzymy na system, który urósł w AZ Alkmaar, można pomyśleć, że to śmiertelny wróg dla holenderskiej szkoły z powodu swojego opornego stylu. Jednak, jeżeli przyjrzeć się bliżej, można znaleźć więcej podobieństw niż różnic.
Zbudowany na założeniach Total Football, system gry AZ, to "usiąść z tyłu" i czekać aż przeciwnik się rozciągnie, a wtedy przebić się. Ich wyszkoleni, szybcy jak błyskawica napastnicy mają wystarczającą przewagę nad obrońcami, by wykorzystać tylko garść sytuacji.
System van Gaala pozwala na więcej sprytu, dając indywidualnościom dużo miejsca na improwizację, nie jest również tak restrykcyjny co do formacji - w przeciągu roku drużyna AZ grała w czterech różnych kształtach. Alkmaar nadal stosuje duszącą presję na przeciwnikach, jednak głównie robią to na własnej połowie, a nie na całym boisku. Jeżeli zdobędą piłkę, to starają się przedostać przez boisko w maksymalnie trzech podaniach, zwykle kończąc podaniem do napastników na tzw. "dobiegnięcie". Atakują w krótkich i szybkich epizodach, a następnie pozwalają przeciwnikom wykonywać pracę.
Jaki system van Gaal zafunduje Bayernowi? Czy będzie to jeden już ze sprawdzonych, czy może Total Football 3.0...?
Źródło: Guardian/własne
Komentarze